Umaszczenia u kotów

Mnogość umaszczeń u kotów niezmiernie mnie zachwyca. Wiele razy chyba wspominałem już, że kiedyś próbowałem je wszystkie policzyć, co wcale nie było takie łatwe. Nigdy nie byłem zbyt dobry w matematyce. Więc dość szybko się pogubiłem, niemniej jednak wyszło mi, że wszystkich możliwych umaszczeń jest tak coś ponad 2 tysiące!^{(Artykuł zmodyfikowany 14 marca 2019)}

Taka liczba jest możliwa, naprawdę! Nie wierzycie? To policzcie.

Na dzień dzisiejszy opisano łącznie 15 podstawowych kolorów futra (licząc z białym, który w zasadzie nie jest barwą tylko jej brakiem), z czego 6 kolorów występuje bardzo rzadko (4 z nich opisane zostały tylko u kotów norweskich leśnych).¹

Do tego dochodzi kilkanaście typów umaszczenia.

Wszystkie te barwy podstawowe i typy umaszczeń mogą występować ze sobą w różnorodnych kombinacjach i to właśnie tych kombinacji istnieje tak wiele.

Kolory umaszczeń u kotów

Zacznijmy zatem od podstawowych kolorów kociego futra, czyli od możliwego zabarwienie kocich włosów. Jak już wspomniałem istnieje ich 14 plus biały, który – o czym też już była mowa – nie jest kolorem. Pominąwszy więc biel, wszystkie barwy kociego futra możemy podzielić na umaszczenia ciemne i umaszczenia jasne.

Ciemne umaszczenia u kotów

1. umaszczenie czarne,
2. umaszczenie czekoladowe,
3. umaszczenie cynamonowe,
4. umaszczenie rude,
5. umaszczenie bursztynowe (tylko u NFO)
6. umaszczenie rude bazujące na bursztynowym (tylko u NFO).

Jasne umaszczenia u kotów

1. umaszczenie niebieskie,
2. umaszczenie liliowe,
3. umaszczenie płowe,
4. umaszczenie kremowe,
5. umaszczenie jasno bursztynowe (tylko u NFO)
6. umaszczenie kremowe bazujące na bursztynowym (tylko u NFO),
7. umaszczenie karmelowe bazujące na niebieskim, bazujące na liliowym, bazujące na płowym oraz  bazujące na nieznanym kolorze,
8. umaszczenie morelowe bazujące na kremowym.

Podział ten nie wynika z rzeczywistego, czy też subiektywnego odczucia jasności konkretnego koloru, tylko z faktu, iż konkretne jasne umaszczenia u kotów są rozjaśnioną wersją konkretnych umaszczeń ciemnych. Niebieskie czarnego, liliowe czekoladowego, płowe cynamonowego, kremowe rudego, a jasno bursztynowe bursztynowego,

Typy umaszczeń u kotów

Wymienione wyżej barwy futra u kotów mogą łączyć na ciele zwierzaków w różnorodne kombinacje – w łaty, pręgi, cętki itd. I to właśnie są typy umaszczeń u kotów.

Jednolite i szylkretowe umaszczenia u kotów

Jak łatwo się domyśleć, o jednolitych umaszczeniach u kotów mówimy wówczas, gdy wszystkie włosy zwierzaka, na całej swej długości, mają tę samą barwę. A zatem jednolitych umaszczeń jest dokładnie tyle, ile jest podstawowych kolorów kociego futra. Czyli koty mogą być na przykład jednolicie czarne lub jednolicie kremowe.

Szylkretowym nazywamy taki typ umaszczenia u kota, w którym na jego ciele znajdują się łaty, np. czarne i rude, czekoladowe i rude, cynamonowe i rude, niebieskie i kremowe, liliowe i kremowe lub płowe i kremowe. Co ciekawe, szylkret uważany bywa za umaszczenie jednolite.

Dymne, srebrzyste cieniowane i srebrzyste muszlowe umaszczenia u kotów (umaszczenie tipping)

Cechą charakterystyczną umaszczeń dymnego, cieniowanego i muszlowego jest częściowe zabarwienie każdego włosa na ciele kota. Dokładniej mówiąc, podstawa włosa jest biała (bezbarwna), a czubek w jednym lub kilku barwach podstawowych. Gdy zabarwiona cześć obejmuje 2/3 włosa, mamy umaszczenie dymne, gdy jest 1/3 umaszczenie srebrzyste cieniowane, gdy 1/8 umaszczenie srebrzyste muszlowe.

Złociste umaszczenia u kotów

Grupa złocistych umaszczeń u kotów jest bardzo podobna do umaszczeń srebrzystego cieniowanego i srebrzystego muszlowego. Różnica jest taka, że w tym przypadku włos jest rudy lub kremowy u podstawy, a czarny, niebieski u czubka. Teoretycznie możliwe jest również czekoladowe, liliowe, cynamonowe lub płowe zabarwienie końcówki włosa, ale nie słyszałem o tak umaszczonych kotach.

Bikolor, arlekin, van i inne łaciate umaszczenia u kotów (umaszczenie z białym)

Gdy na kocim ciele znajdują się białe łaty, mamy do czynienia z umaszczeniem łaciatym, zwanym inaczej umaszczeniem z białym. Wyróżniamy trzy główne rodzaje tego umaszczenia. Jeśli niemal całe kocie ciało jest białe, a kolor występuje jedynie na uszach, czubku głowy i ogonie (ewentualnie w postaci pojedynczej plamki u nasady ogona), mówimy o umaszczeniu van. W przypadku, gdy biel pokrywa więcej niż 1/2 powierzchni ciała zwierzaka, o umaszczeniu arlekin. Gdy zaś białe futro obejmuje od 1/2 do 1/4 powierzchni, o umaszczeniu bikolor.

Pręgowane, cętkowane i dzikie umaszczenie u kotów (umaszczenia tabby)

Kolejną grupę umaszczeń u kotów nazywamy umaszczeniami tabby, czyli z rysunkiem. Wyróżniamy tu umaszczenie pręgowane klasycznie, pręgowane tygrysio, cętkowane i ticked. W tym ostatnim przypadku każdy włos na kocim ciele ma poprzeczne prążki.

Syjamskie, tonkijskie i burmskie umaszczenie u kotów (umaszczenie point)

I wreszcie ostatni typ umaszczenia u kotów: umaszczenie point. Typowym dla niego jest różnica w ubarwieniu tułowia, który jest jaśniejszy, a pyszczka, uszu, łapek i ogona, które są ciemniejsze. Gdy kontrast między nimi jest duży, mamy umaszczenie syjamskie, zwane również himalajskim. Przy średnim kontraście – umaszczenie tonkijskie. Jeśli natomiast kontrast jest niewielki – umaszczenie burmskie.

Kombinacje typów i kolorów umaszczeń

Jak już wspomniałem, wymienione kolory i typy umaszczeń u kotów mogą się ze sobą łączyć w różnych kombinacjach. Możemy mieć zatem koty szylkretowe dymne, koty srebrzyste cętkowane, koty syjamskie pręgowane itd. Teoretycznie możliwe są wszystkie kombinacje. W praktyce jednak niektórych się nie spotyka, gdyż występują u całkiem różnych ras.

Tekst: Jacek P. Narożniak
Zdjęcie: By Raffaele Esposito from Italia (Flickr)
[CC BY 2.0],
via Wikimedia Commons

Przypisy:
1. Oficjalna strona FIFe