Wszystkie kolory kociego futra możemy podzielić na jasne i ciemne. Wszystkie prócz białego, co wynika zarówno w faktu, że biel nie jest barwą, jak i ze sposobu dziedziczenia. To drugie, jak sądzę, jest decydującym kryterium wyróżniania umaszczeń jasnych i ciemnych.
Odmiany umaszczeń jasnych i ciemnych umaszczeń u kotów
Umaszczenia jasne u kotów to te, w których występują kolory:
- niebieski,
- liliowy,
- płowy,
- kremowy,
- niebieski szylkret,
- liliowy szylkret,
- płowy szylkret.
Umaszczenia ciemne u kotów to te, w których występują kolory:
- czarny,
- czekoladowy,
- cynamonowy,
- rudy,
- czarny szylkret,
- czekoladowy szylkret,
- cynamonowy szylkret.
Skąd się biorą jasne i ciemne koty?
Oczywiście to kwestia genetyki. W kocim DNA znajduje się fragment o nazwie locus D – czyli po prostu gen, który kontroluje intensywność koloru włosów. Jedna z wersji tego genu, allel D (non-diluted) powoduje równomierne rozłożenie barwników we włosach i skórze kota. Dzięki nim możemy podziwiać koty czarne, czekoladowe czy cynamonowe we wszystkich typach umaszczenia: jednolitych, z białym, tabby itd.
Allel D jest dziki, czyli kot domowy odziedziczył go po swoim przodku, kocie nubijskim. U naszych futrzaków zmutował do allelu d (diluted). Powoduje on zbijanie się ziarenek barwników w mikroskopijne bryłki, czyli ich nierównomierne rozłożenie w skórze i włosach. W efekcie widzimy barwę jaśniejszą od pierwotnej: zamiast czarnej – niebieską, zamiast czekoladowej – liliową, zamiast cynamonowej – płową, a zamiast rudej – kremową.
Allel D jest dominujący wobec allelu d. Oznacza to, że koty o genotypie DD, Dd mają ciemne umaszczenie, natomiast koty o genotypie dd – jasne.
Umaszczenia jasne i ciemne w hodowli kotów rasowych
Wydaje mi się, że wielu hodowców i zwykłych miłośników kotów preferuje koty o jasnych barwach futra. Mnie również bardziej podobają się jasne umaszczenia, jak kremowe, liliowe i oczywiście moje ulubione, czyli niebieskie.
Niestety, o wiele trudniej jest wyhodować kota o jasnym umaszczeniu niż o ciemnym. Ale tak to już jest ze wszystkimi recesywnymi cechami. Mogą być przekazywane z pokolenia na pokolenie i się nie ujawnić. Aby się ujawniły, dziecko musi otrzymać od każdego z rodziców gen recesywny.
Rasy, w których ciemne i jasne kolory są uznane (według FIFe)
Z kilkoma wyjątkami, we wszystkich rasach znajdziemy i kolory ciemne i kolory jasne, bez względu na typ umaszczenia.
- Amerykański curl długowłosy ACL – umaszczenia jasne i ciemne
- Amerykański curl krókowłosy ACS – umaszczenia jasne i ciemne
- Burmilla BML – umaszczenia jasne i ciemne
- Chartreux CHA – tylko umaszczenie jasne
- Cymric CYM – umaszczenia jasne i ciemne
- Doński sfinks DSP – umaszczenia jasne i ciemne
- Egipski mau MAU – umaszczenia jasne i ciemne
- Japoński bobtail JBT – umaszczenia jasne i ciemne
- Korat KOR – tylko umaszczenie jasne
- Kot abisyński ABY – umaszczenia jasne i ciemne
- Kot balijski BAL Kot bengalski BEN – tylko umaszczenia ciemne
- Kot brytyjski długowłosy BLH – umaszczenia jasne i ciemne
- Kot brytyjski krótkowłosy BSH – umaszczenia jasne i ciemne
- Kot burmski BUR – umaszczenia jasne i ciemne
- Kot egzotyczny EXO – umaszczenia jasne i ciemne
- Kot europejski EUR – umaszczenia jasne i ciemne
- Kot norweski leśny NFO – umaszczenia jasne i ciemne
- Kot orientalny długowłosy OLH – umaszczenia jasne i ciemne
- Kot orientalny krótkowłosy OSH – umaszczenia jasne i ciemne
- Kot perski PER – umaszczenia jasne i ciemne
- Kot rosyjskie niebieski RUS – tylko umaszczenie jasne
- Kot singapurski SIN – tylko umaszczenie ciemne
- Kot somalijski SOM – umaszczenia jasne i ciemne
- Kot syberyjski SIB – umaszczenia jasne i ciemne
- Kot syjamski SIA – umaszczenia jasne i ciemne
- Kot tajski THA – umaszczenia jasne i ciemne
- Kurylski bobtail długowłosy KBL – umaszczenia jasne i ciemne
- Kurylki bobtail krótkowłosy KBS – umaszczenia jasne i ciemne
- LaPerm długowłosy LPL – umaszczenia jasne i ciemne
- LaPerm krótkowłosy LPS – umaszczenia jasne i ciemne
- Manx MAN – umaszczenia jasne i ciemne
- Maine coon MCO – umaszczenia jasne i ciemne
- Neva masquerade NEM – umaszczenia jasne i ciemne
- Ocicat OCI – umaszczenia jasne i ciemne
- Peterbald PEB – umaszczenia jasne i ciemne
- Ragdoll RAG – umaszczenia jasne i ciemne
- Reks kornwalijski CRX – umaszczenia jasne i ciemne
- Reks dewoński DRX – umaszczenia jasne i ciemne
- Reks niemiecki GRX – umaszczenia jasne i ciemne
- Selkirk reks długowłosy SRL – umaszczenia jasne i ciemne
- Selkirk reks krótkowłosy SRS – umaszczenia jasne i ciemne
- Sfinks SPH – umaszczenia jasne i ciemne
- Snowshoe SNO – umaszczenia jasne i ciemne
- Sokoke SOK – tylko umaszczenie ciemne
- Święty kot birmańki SBI – umaszczenia jasne i ciemne
- Turecka angora TUA – umaszczenia jasne i ciemne
- Turecki van TUV – umaszczenia jasne i ciemne
Tekst: Jacek P. Narożniak
Zdjęcie: Kostj
at English Wikipedia
[GFDL,
CC-BY-SA-3.0
or CC BY-SA 2.5-2.0-1.0],
via Wikimedia Commons