Kot syjamski

Koty syjamskie są niezwykle pięknymi kotami – przynajmniej w moim odczuciu. Mają wyjątkowy urok i atrakcyjne umaszczenie, które przeniesione zostało na wiele innych ras kotów. Nie mam jednak wątpliwości, że nie jest to zwierzę dla każdego, ze względu na swój temperament.

Międzynarodowa nazwa rasy kot syjamski ^{(dodano 28 marca 2018)}

Oficjalnym językiem w międzynarodowych organizacjach felinologicznych jest przede wszystkim angielski, ale w niektórych używa się też niemieckiego lub francuskiego. Oficjalne nazwy rasy kot syjamski w tych językach nich brzmią:

• angielski – Siamese,
• niemiecki – Siamese lub Siam,
• francuski – Siamois.

Organizacje felinologiczne, które uznają rasę kot syjamski

Rasa kotów syjamskich jest uznana przez: FIFe, ACFA, ACF, CCA-AFC, CCC of A, CFA, CFF, FFE, GCCF, LOOF, NZCF, SACC, TICA, WCF.

Zapis rasy kot syjamski w kodzie EMS (FIFe)

W kodzie EMS rasę kot syjamski zapisujemy trzema dużymi literami: SIA

Pochodzenie kota syjamskiego

Koty syjamskie należą do najstarszych kocich ras. Czy najstarszą, jak głoszą niektórzy wielbiciele syjamów? Chyba jednak nie.

Za ojczyznę kotów syjamskich uznaje się Tajlandię, którą niegdyś zwano Syjamem – stąd nazwa rasy. Znalazłem jednak informacje, że przodkowie tej rasy pochodzili z terenów położonych jeszcze dalej na wschód (nie wiem, czy istnieją na to dowody).

Wejście syjama do zachodniej felinologii nastąpiło w końcu XIX wieku. Na ten temat istnieją jednak pewne kontrowersje. Wydaje się, że dwa osobniki (o nieznanym pochodzeniu) zostały zaprezentowane podczas pierwszej wystawy kotów w Crystal Palace w Londynie w 1871. Ta pierwsza prezentacja była przedmiotem wielu dyskusji w „kociarskim” światku, a oba zwierzaki wywołały krańcowo przeciwstawne reakcje, nie spotkały się jednak z obojętnością! Bardziej precyzyjne informacje dotyczą sprowadzenia dwóch par – Pho i Mia, przywiezionych przez Sir Owena Goulda w 1884 roku i dwóch innych osobników, przywiezionych do Francji w następnym roku przez Augustę Pavie.

Pierre Rousselet-Blanc (Red.): Poradnik encyklopedyczny KOTY. Larousse Polska, Wrocław 2006.

W nieistniejącym już magazynie kot możemy natomiast przeczyć:

Europa dowiedziała się o kotach syjamskich w roku 1793 roku, gdy niemiecki podróżnik Peter Simon Pallas opisał swoje spotkanie z tym dziwnie umaszczonym kotem nad Morzem Kaspijskim. Na początku XIX wieku pierwsze koty syjamskie trafiły do londyńskiego ogrodu zoologicznego, gdzie prezentowano je wraz z innymi niezwykłymi zwierzętami przywiezionymi z krajów Wschodu.

Wojciech-Albert Kurkowski: Syjam – Kot królów, król kotów. Magazyn dla miłośników kotów KOT, nr 6(10) czerwiec 2006. Wydawnictwo Galaktyka, Łódź

Tak czy inaczej koty syjamskie szybko zdobyły grono wielbicieli. Już w 1901 roku powstał w Wielkiej Brytanii klub miłośników tej rasy: Siamese Cat Club. FIFe uznaje rasę od 1949 roku, czyli od początku swojego istnienia. Do Polski syjamy trafiły jeszcze przed II Wojną Światową. Informację o niej znajdziemy w wydanej w 1926 roku przez Wydawnictwo Centralnego Komitetu do Spraw Hodowli Drobiu w Polsce publikacji pod tytułem Hodowla dzikich zwierząt futerkowych, lisów srebrnych, bobrów, wyder, kun, tchórzy itp. z uwzględnieniem hodowli kotów.

Serca Europejczyków syjamy zdobyły zapewne dzięki nietypowemu i niezwykłemu, jak na tamte czasy, umaszczenia. Pamiętam, jak sam byłem w dzieciństwie zafascynowany tymi zwierzakami – pierwszego syjama ujrzałem w oknie na parterze jednego z bloków na moim osiedlu. Jakże inaczej jednak wglądał ten futrzak w porównaniu z dzisiejszymi przedstawicielami tej rasy – oczywiście poza typowym umaszczeniem (które jednak było jakby nieco ciemniejsze, niż te, które się obecnie widuje). Syjamy są bowiem jedną z najbardziej zmienionych przez hodowlę ras. Zawsze były smukłe, ale pierwotnie nie wyglądały tak, jak obecnie. Osobniki, które dziś wygrywają wystawy są chude niczym pajęcze odnóża. Mają ogromne, rozstawione na boki uszy oraz wydłużoną głowę. Ich odlegli przodkowie natomiast byli o wiele bardziej krępi, z okrągłą głową i dużo mniejszymi uszami.

Do typowych cech dawnych kotów syjamskich należały też… zez i załomek na ogonie. Były one wręcz pożądane. Dziś na szczęście wady te – bo są to wady – są podstawą do eliminacji kota z hodowli.

Charakter i zachowanie kota syjamskiego

Syjamy są naprawdę niezwykłe. Ich właściciele twierdzą często, że zachowują się jak psy. Osobiście nie lubię takich porównań, ale coś w tym jest. Zwierzaki te uwielbiają znajdować się w centrum wydarzeń, a przede wszystkim przebywać blisko swoich ukochanych opiekunów i towarzyszyć im we wszystkich czynnościach.

Zdarza się, że syjamy cierpią na łagodną formę obsesyjnej miłości. Kot staje się wtedy zazdrosny o nasze uczucia. Chce koniecznie usadowić się na naszych kolanach, gdy widzi, że okupuje je inny kot. Czasami oba koty siedzą na nich zgodnie, ale bywa, że syjam tak się rozpycha (ale nie ma w tym agresji), aż zmusi rywala do zeskoczenia z naszych kolan. To jednak raczej niewinna postać obsesyjnej miłości. Istnieją jej bardziej niebezpieczne stopnie. (…) Pewien młody syjam w kolorze liliowym był ogromnie przywiązany do swoich opiekunów. W wieku sześciu miesięcy został sprzedany jako kot hodowlany, ale nie mógł znaleźć sobie miejsca w nowym domu. Płakał i krzyczał całe dnie i noce. Po tygodniu stracił głos, ale nie przestał rozpaczać. (…) Znane są przypadku, gdy ogarnięty obsesyjną miłością bronił wszystkim „intruzom” wstępu do sypialni lub łóżka opiekuna.

Stephe Bruin: Niezwykły charakter i temperament. Magazyn dla miłośników kotów KOT, nr 6(10) czerwiec 2006. Wydawnictwo Galaktyka, Łódź

Koty syjamskie słyną ze swego temperamentu. To niezwykle aktywne koty, które wydają się nie znosić nudy. Uchodzą przy tym za jedną z najbardziej inteligentnych kocich ras i – co jest nie jest powszechną cechą naszych futrzaków – chętnie uczą się różnych wykonywania różnych sztuczek na polecenie opiekuna.

Niestety temperament, inteligencja i wrażliwość kotów syjamskich sprawiają, że życie z nimi pod jednym dachem nie zawsze jest łatwe. O skłonności do obsesyjnej miłości już wspomniałem. Do typowych dla nich, choć niepożądanych zachowań należy na przykład intensywne znaczenie moczem rewiru przez niekastrowane kocury (zdarza się to też kotką i kastratom). U kotów tej rasy dość często obserwujemy obsesyjne jedzenie wełny (nie bardzo wiadomo, dlaczego to robią).

I głos! Nie każdy jest wstanie spokojnie znieść ich głosu. Syjamy często i bardzo głośno miauczą, a wydawane przez nie dźwięki są niskie, gardłowe i bardzo przejmujące. Ich miauczenie, zwłaszcza miłosne zawodzenie kotek w rui, przypomina płacz niemowlęcia.

W 70. i 80. latach ubiegłego wieku koty syjamskie były niezwykle popularne ^{(na zachodzie – przypisek autora)}, w wielu domach żyło ich nawet po kilka. Obecność syjamów w danym gospodarstwie nie mogła ujść uwadze sąsiadów czy przechodniów. Zdarzało się, że jakaś życzliwa osoba wzywała policję , zawiadamiając, iż sąsiedzi wyszli na cały wieczór, zostawiając w domu małe dziecko bez opieki. „Dziecko” płakało bowiem od wielu godzin i wydawało się, że trzeba je ratować. Rzekomym dzieckiem okazywała się często kotka syjamska w rui albo „śpiewający” syjamski kocur.

Stephe Bruin: Niezwykły charakter i temperament. Magazyn dla miłośników kotów KOT, nr 6(10) czerwiec 2006. Wydawnictwo Galaktyka, Łódź

Pielęgnacja kota syjamskiego

Pielęgnacja kota syjamskiego jest wyjątkowo łatwa. Kotów tych nie trzeba ani kąpać, ani często czesać. Raz na jakiś czas wystarczy ich krótkie futro oczyścić ściereczką nasączoną płynem do czyszczenia dla kotów, a okresach linienia przeczesywać miękką szczotką włosianą lub gąbkowym zgrzebłem.

Standard rasy kot syjamski (FIFe)

FIFe zalicza koty syjamskie do 4 kategorii. Kot syjamski jest siostrzaną rasą kota balijskiego, kota orientalnego krótkowłosego i kota orientalnego długowłosego.

• Wygląd kota syjamskiego – Idealny kot syjamski jest smukły i elegancki. Ma długie, giętkie i umięśnione ciało.
• Wielkość kota syjamskiego – Średnia.
• Głowa kota syjamskiego – Średniej wielkości. Proporcjonalna do korpusu. Dobrze zbalansowana. W kształcie klina z prostymi liniami. Klin rozpoczyna się od nosa i prostymi liniami przesuwa się w kierunku uszu. Brak pinczu. Czaszka z profilu lekko zaokrąglona. Nos długi i prosty, w jednej linii z czołem, bez przełomu. Kufa wąska. Broda średniej wielkości. Szczyt brody na jednej linii z nosem.
• Uszy kota syjamskiego – Duże i szpiczasto zakończone. Szeroko otwarte u nasady. Ustawione tak, że razem z głową tworzą klin.
• Oczy kota syjamskiego – Średniej wielkości. Ani wyłupiaste, ani zbyt głęboko ustawione. Kształtu migdała. Osadzone lekko skośnie, w linii od nosa ku uszom.
• Szyja kota syjamskiego – Smukła i długa.
• Nogi kota syjamskiego – Długie i cienkie. Proporcjonalne do korpusu. Łapy małe i owalne.
• Ogon kota syjamskiego – Bardzo długi i cienki, biczowato zwężający się ku cienkiemu zakończeniu.
• Futro kota syjamskiego – Bardzo krótkie, lśniące, jedwabiste, delikatne i ściśle przylegające do ciała. Prawie bez podszerstka. Umaszczenie typu point. Przyciemnienie korpusu w kolorze znaczeń point dopuszczalne. Ciemniejszy kolor korpusu dopuszczalny u starszych kotów.
• Wady u kota syjamskiego – Ciemne plamy na brzuchu i bokach. Jaśniejsze plamy lub ticking na znaczeniach. Ślady pręgowania na znaczeniach u kotów non-tabby.
• Wady pozbawiające kota syjamskiego certyfikatu – Zbyt mały kontrast między znaczeniami a ciałem.

Umaszczenia dopuszczalne u kota syjamskiego (FIFe)

Umaszczenie kotów syjamskich reprezentuje typ zwany umaszczeniem kolorpoint lub umaszczeniem syjamskim (więcej informacji na jego temat znajdziecie tutaj). Zależnie od koloru znaczeń, wyróżniamy u syjamów kilka odmian barwnych umaszczenia. Ciekawostką są koty syjamskie białe, w którym znaczenia są białe.

Od 1 stycznia 2016 roku FIFe zrewidowało standard rasy kot syjamski. Wprowadzono do niej nowe umaszczenia: pointed z białym i tabby pointed z białym, czyli po prostu połączenie umaszczenia point z umaszczeniem łaciatym. Wcześniej koty o takim umaszczeniu zwane były kotami seszelskimi (seyshellois), które były uznawane za siostrzaną rasę syjamów. A zatem nie ma już rasy koty seszelskie, są koty syjamskie o łaciatym umaszczeniu. Ciekawe.

Umaszczenie białe u kota syjamskiego

• Kot syjamski biały. Zapis w kodzie EMS: SIA w 67

Umaszczenia pointed u kota syjamskiego

• Kot syjamski seal / niebieski / czekoladowy / liliowy / cynamonowy / płowy / rudy / kremowy / seal szylkret / niebieski szylkret / czekoladowy szylkret / liliowy szylkret / cynamonowy szylkret / płowy szylkret. Zapis w kodzie EMS: SIA n/a/b/c/o/p/d/e/f/g/h/j/q/r

Umaszczenia tabby pointed u kota syjamskiego

• Kot syjamski tabby – seal / niebieski / czekoladowy / liliowy / cynamonowy / płowy / rudy / kremowy / seal szylkret / niebieski szylkret / czekoladowy szylkret / liliowy szylkret / cynamonowy szylkret / płowy szylkret. Zapis w kodzie EMS: SIA n/a/b/c/o/p/d/e/f/g/h/j/q/r 21

Umaszczenia pointed z białym u kota syjamskiego

• Kot syjamski van / arlekin / bikolor – seal / niebieski / czekoladowy / liliowy / cynamonowy / płowy / rudy / kremowy / seal szylkret / niebieski szylkret / czekoladowy szylkret / liliowy szylkret / cynamonowy szylkret / płowy szylkret. Zapis w kodzie EMS: SIA n/a/b/c/o/p/d/e/f/g/h/j/q/r 01/02/03

Umaszczenia tabby pointed z białym u kota syjamskiego

• Kot syjamski tabby – van / arlekin / bikolor – seal / niebieski / czekoladowy / liliowy / cynamonowy / płowy / rudy / kremowy / seal szylkret / niebieski szylkret / czekoladowy szylkret / liliowy szylkret / cynamonowy szylkret / płowy szylkret. Zapis w kodzie EMS: SIA n/a/b/c/o/p/d/e/f/g/h/j/q/r 01/02/03 21

Tekst: Jacek P. Narożniak
Zdjęcie: By Nickolas Titkov from Moscow, Russian Federation
(SIA Alexy an Angel Sighs of Americano)
[CC BY-SA 2.0], via Wikimedia Commons