Savannah – rasa kotów równie piękna jak kontrowersyjna, ze względu na swoje pochodzenie. Bardzo rzadka na świecie. Znam tylko trzy organizacje felinologiczne, które ją uznają. Co takiego niezwykłego jest w kotach savannah?
Międzynarodowa nazwa rasy savannah (dodano 31 marca 2018)
Międzynarodowe organizacje felinologiczne rejestrują tę rasę pod nazwą Savannah.
Organizacje, które uznają rasę savannah
Rasa savannah jest uznana przez: CCA-AFC, LOOF (wstępnie), TICA.
Pochodzenie savannah
Savanah jest hybrydą, czyli owocem kojarzenia przedstawicieli dwóch różnych gatunków. Najbardziej znaną hybrydą jest muł – mieszaniec klaczy konia domowego z ogierem osła – zwierzę o wielu zaletach, które od wieków jest wykorzystywane przez człowieka. Międzygatunkowe krzyżówki zdarzają się nawet w naturze, tyle że w przypadku gatunków bardzo do siebie podobnych i blisko spokrewnionych. Z savannah jest nieco inaczej.
Rasa ta powstała poprzez skrzyżowanie kota domowego z serwalem. Owszem obydwa gatunki łączy w miarę bliskie pokrewieństwo (niektórzy naukowcy klasyfikują je w jednym rodzaju felis), ale różnią się od siebie dość znacznie rozmiarami ciała. Serwale są dużo większe od naszych domowych futrzaków. I w tym problem.
Serwal często nie widzi w kocie partnera ale zdobycz. A jeśli już, to w trakcie kopulacji z samcami serwali domowe kotki odczuwają z pewnością duży ból. Zdarza się również, iż po prostu nie przeżywają krycia, ginąc od ugryzień dużo silniejszego od siebie partnera. Ciąża również ma trudny przebieg (duże płody, fizjologiczna różnica w długości ciąży u obydwu gatunków). Kotki umierają przy porodzie, rodzą zbyt wcześnie i miewają kłopoty z wykarmieniem potomstwa. A kojarzenie samca kota z samicą serwala nie jest wcale łatwiejsze.
Serwal (Leptailurus serval)
Czy rozumiecie teraz, dlaczego napisałem na wstępie, że savannah są rasą kontrowersyjną? Jej powstanie wiąże się z problemem natury moralnej. Nie ma wątpliwości, że są to pięknie koty, czy jednak człowiek ma prawo skazywać zwierzęta na cierpienia, by zaspokoić swoje estetyczne potrzeby?
Pierwszym znanym przedstawicielem rasy savannah była kotka, która przyszła na świat 7 kwietnia 1986 roku w wyniku krycia domowej kotki kocurem serwala. Nadano jej imię Savannah, które później stało się nazwą całej rasy. Oficjalnie jednak koty savannah narodziły się w ostatniej dekadzie XX wieku, gdy hodowczyni Joyce Sroufe rozpoczęła program hodowlany zmierzający do uzyskania nowej rasy. Pierwszy miot uzyskała w 1995 roku.
Dużym problem w hodowli było uzyskanie płodnych kocurów. Potomstwo dwóch różnych gatunków dość często jest niepłodne. W przypadku savannah płodne rodziły się samice i to już od pierwszego pokolenia. Kotki-dzieci serwala i kota domowego z konieczności muszą być kojarzone z domowymi kocurami. Płodne samce przychodzą na świat dopiero w piątym pokoleniu.
Wygląd savannah
Savannah są pięknymi kotami. Dużo większe od innych futrzaków, smukłe i eleganckie. Mają wyjątkowo długą szyję i długie nogi, które odziedziczyły po swym dzikim przodku. Cechują się też niezwykłym cętkowanym umaszczeniem. Są jakby domową wersją serwala – bardzo go przypominają.
Charakter i zachowanie savannah
Koty savannah są bardzo aktywne, towarzyskie, inteligentne, ciekawskie, pewne siebie i przyjacielskie. Zachowują się trochę jak psy, są bardzo oddane właścicielowi, zazwyczaj chcą być w centrum uwagi. Uwielbiają spać w łóżku razem z opiekunem, kochają pieszczoty, jednak przeważnie nie lubią być trzymane na rękach ani skrępowane w jakikolwiek sposób. (…) Większość savannah z łatwością uczy się otwierać szuflady, szafki czy drzwi. (…) Savananh z reguły uwielbiają kąpiele i wszelkie wodne zabaw, chętnie wskakują pod prysznic albo do wanny, gdy ich opiekun się kąpie. (…) Koty te mogą nauczyć się reagować na proste komendy, większość dobrze sobie radzi podczas spacerów na smyczy.
Mariusz Krawczewski: Koty savannah. Magazyn dla miłośników kotów KOT, nr 6(46) czerwiec 2009. Wydawnictwo Galaktyka, Łódź.
Mimo tych pochlebnych opinii, nie mam wątpliwości, że savannah nie są kotami dla każdego. To bardzo młoda rasa, której cechy psychiczne nie wydają mi się jeszcze ukształtowane. Sporo w nich jeszcze serwala, który choć daje się oswajać, nie jest zwierzęciem udomowionym. Najwięcej problemów przysparzają oczywiście przedstawiciele pokolenia F1, czyli dzieci serwala i kota domowego, ale „dzikie cechy” ujawniają się zapewne dość silnie u dalszych pokoleń savannah: silny terytorializm, nietolerowanie obcych, intensywne znaczenie moczem itd. Potrzeba jeszcze wielu lat pracy, by odpowiednio ukształtować psychikę i zachowanie tych zwierzaków.
Pielęgnacja savannah
Savannah nie są zwykłymi kotami, więc i opieka nad nimi różni się od opieki nad innymi futrzakami. Nie mam tu na myśli troski o zdrowie czy pielęgnacji okrywy włosowej – wymagania są tu takie same, jak w przypadku innych kotów krótkowłosych. Chodzi mi o ich charakter i zachowanie. Na pewno należy tym kotom poświęcać dużo czasu i właściwie je socjalizować.
Standard rasy savannah (TICA)
- Głowa savannah – Twarz tworzy trójkąt równoboczny, utworzony przez linię czoła powyżej oczu oraz kości szczęki. Powyżej tego trójkąta czoło i uszy tworzą prostokąt. Głowa jest mała w stosunku do ciała. Patrząc z przodu, podbródek jest kontynuacją trójkątnego kształtu twarzy. Profil również tworzy trójkąt: od czubka oka do czubka nosa, potem po linni szczęki i z powrotem do oka. Poduszki wąsów niezbyt wyraźne.
- Uszy savannah – Uszy są bardzo duże i osadzone wysosko na głowie. Szerokie u podstawy i o zaokrąglonych wierzchołkach. Powinny być bardzo proste. Zewnętrzna krawędź podstawy powinna znajdować się na wysokości oczu.
- Oczy savannah – Średniej wielkości. Górna krawędź oka przypomina bumerang, ustawiony dokładnie w taki sposób, że kąt kącika oka opada na linię nosa. Dolna krawędź ma kształt migdału. Oczy są umiarkowanie głęboko osadzone, oddalone od siebie co najmniej na szerokość jednego oka. Wszystkie kolory oczu są dopuszczalne i niezależne od umaszczenie.
Szyja savannah – Długa i smukła - Ciało savannah – Tułów długi, szczupły i dobrze umięśniony. Głęboka klatka piersiowa. Wyraźnie zarysowane łopatki. Zaokrąglony zad. Biodra i długie, wydają się nieco cięższe niż reszta ciała.
- Nogi savannah – Długie, dobrze umięśnione. Tylne nieco dłuższe niż przednie. Łapy owalne, średniej wielkości.
- Ogon savannah – Średniej grubości i średniej długości. Opuszczony w pozycji stojącej kończy się na wysokości stawu skokowego. Koniec tępo zakończony.
- Futro savannah – Krótkie. Lekko szorstkie. Grubsze włosy okrywowe osłaniają miękki podszerstek. Włos nie jest nadmiernie gęsty i leży stosunkowo płasko na ciele.
- Umaszczenie savannah – Czarny cętkowany, czarny srebrzysty cętkowany, Czarny dymny
Tekst: Jacek P. Narożniak
Zdjęcie 1.: By Savannah Clark (Own work)
[CC BY-SA 4.0], via Wikimedia Commons
Zdjęcie 2.: By ErRu (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons
