Legowiska dla kotów

Można się spierać o to, czy kot powinien mieć swoje posłanie (zobacz Czy musimy kupować legowisko dla kota). Jeśli jednak zdecydujemy się mu takowe sprawić, to jakie? W sklepach zoologicznych legowisk dla kotów jest sporo. Czy wszystkie są jednakowo dobre? Jakie rodzaje kocich łóżek znajdziemy na naszym rynku? ^{(Artykuł rozszerzony i poprawiony 20.02.2019)}

Oczywiście opowiemy tu sobie o głównych typach legowisk dla kotów. Wyróżnimy je na podstawie dwóch kryteriów: ich formy oraz materiału, z którego są wykonane.

Legowiska dla kotów – podział ze względu na materiał, z którego są wykonane

Zacznijmy od materiałów, z których obecnie wytwarza się legowiska dla kotów. Właściwie to każdy surowiec się do tego nadaje – oczywiście pod warunkiem, że nie jest toksyczny. Na chwilę obecną na rynku zoologicznym kocie łóżka wykonane z sześciu różnych surowców. Są to:

1. karton,
2. wiklina,
3. drewno,
4. tworzywo sztuczne,
5. metal,
6. tkanina.

Oczywiście, każdy z tych typów legowisk posiada miękki materac, poduszkę czy co tam jeszcze, na którym zwierzakowi wygodnie jest leżeć. Ale omówmy je wszystkie po kolei.

Kartonowe legowiska dla kotów

Karton to nic innego, jak rodzaj papieru. Jest sztywny, dlatego wykonuje się z niego opakowania na różne produkty. Ale legowisko z kartonu? Jak najbardziej! Od jakiegoś czasu pojawiły się w sprzedaży kartonowe legowiska dla kotów.

Inspiracją do wytwarzania kocich łóżek z tego materiału była niewątpliwie powszechnie znana miłość naszych futrzaków do kartonowych pudełek. Czy to dobry pomysł? Jakie wady i zalety mają te posłania?

Zalety kartonowych legowisk dla kotów:

• Są bardzo ekologiczne, ponieważ ulegają całkowitej biodegradacji.
• Mogą mieć różnorodne kształty, gdyż papier to całkiem plastyczny surowiec.
• Mogą być naprawdę ładne, jeśli producent się o to postara.
• Można je zrobić własnoręcznie.
• Są bardzo lekkie.

Wady kartonowych legowisk dla kotów:

• Relatywnie szybko ulegają zniszczeniu, papier nie jest bowiem zbyt trwałym materiałem; odpornym na kocie pazury.
• Trudno je dobrze wyczyścić, ponieważ nie można używać wody ze środkami czyszczącymi.
• Kartonowe legowiska sprawdzają się wyłącznie wewnątrz pomieszczeń, raczej nie stawiałbym ich na balkonie.

Wiklinowe legowiska dla kotów

Wikliną nazywamy młode pędy kliku gatunków wierzb, które splata się ze sobą, nadając im różnorodne kształty. Dawno temu był to bardzo popularny surowiec, z którego wykonywano między innymi meble, ale przede wszystkim kosze. Dziś już używa go się rzadko, np. do produkcji kocich łóżek.

Wiklinowe legowiska dla kotów nie cieszą się jednak tak dużą popularnością, na jaką zasługują. A mają one kilka sporych zalet, choć i wad nie są oczywiście pozbawione.

Zalety wiklinowych legowisk dla kotów:

• Niewątpliwie są to wyroby ekologiczne – wiklina jest bardzo naturalnym surowcem, który ulega biodegradacji.
• Gdy kot się w nich porusza, wydają przyjemne szeleszczące i trzeszczące dźwięki, które mogą działać na zwierzę uspokajająco.
• Wiklina zapewnia korzystny mikroklimat.
• Mogą mieć różnorodną formę – wiklinowej plecionce można nadawać najróżniejsze kształty.
• Są stosunkowo lekkie.
• Wiklina jest dość trwała, ale musi znajdować się w suchym pomieszczeniu – mimo tego na osłoniętej od deszczu loggi w lecie można ustawić wiklinowe legowisko.

Wady wiklinowych legowisk dla kotów:

• Wiklinowa plecionka jest dość trudna w czyszczeniu – można ją płukać ciepłą wodą, pod prysznicem, choć może ona nie dotrzeć we wszystkie szczeliny między gałązkami wikliny; po takiej kąpieli legowisko też dość długo wysycha.
• Niestety wiklina stwarza dobre warunki, dla rozwoju larw pcheł i innych mikrobów – ich całkowitą likwidację utrudnia to, o czym powiedzieliśmy powyżej.

Drewniane legowiska dla kotów

Drewno, podobnie jak wiklina, nie jest obecnie popularnym surowcem na kocie łóżka. Przynajmniej jeśli chodzi o te legowiska, które stawiamy w mieszkaniu – drewno świetnie się bowiem nadaje na zimowe domki dla kotów wolno żyjących.

Drewniane legowiska dla kotów nie są więc powszechnie dostępne w handlu, ale jeśli dobrze poszukamy, uda nam się je znaleźć. Zawsze też możemy zlecić wykonanie takiego mebla stolarzowi, albo zrobić je samodzielnie.

Zalety drewnianych legowisk dla kotów:

• Produkty ekologiczne – tym bardziej, że nie mogą być pomalowane żadną szkodliwą farbą.
• Mogą mieć bardzo atrakcyjne kształty.
• Tworzą korzystny mikroklimat, wszak drewno to bardzo naturalny surowiec.
• Można je zrobić samodzielnie.
• Łatwo dopasować ich wygląd do umeblowania, jeśli wykonujemy je na zamówienie – można też takie legowisko uwzględnić w projekcie szaf do zabudowy.
• Względnie łatwo je utrzymać w czystości.
• Można ich używać na zewnątrz – oczywiście drewno musi być odpowiednio zaimpregnowane.
• Są stosunkowo trwałe.

Wady drewnianych legowisk dla kotów:

• Naturalne drewno jest względnie ciężkie – lekka jest sklejka, ale to nie to samo.
• Wykonanie na zamówienie takiego legowiska jest stosunkowo kosztowne, szczególnie jeśli zależy nam na bardzo oryginalnym kształcie.
• Drewno, podobnie jak wiklina, tworzy dogodne warunki do rozwoju pasożytów, dlatego ważne jest regularne jego czyszczenie.
• Drewniane legowiska dla kotów są względnie ciężkie.

Plastikowe legowiska dla kotów

Tworzywo sztuczne na dobre zagościło w naszych domach – i to od wielu lat. Produkuje się z niego wiele przedmiotów codziennego użytku, a więc również legowiska dla kotów. Patrząc jednak na asortyment naszych sklepów, plastikowe legowiska dla kotów nie są aż tak popularne, jakby się można było tego spodziewać.

Zalety plastikowych legowisk dla kotów:

• Tworzywo sztuczne jest niebywale plastycznym materiałem, dlatego plastikowe legowiska dla kotów mogą mieć niebywale różnorodne kształty – ograniczeniem w tym względzie jest właściwie tylko wyobraźnia producentów.
• Niektóre z tych posłań są naprawdę ładne i dekoracyjne – fakturą powierzchni mogą naśladować naturalne drewno czy wiklinę.
• Kocie legowiska z tworzywa sztucznego bardzo łatwo utrzymać w czystości.
• Nie stwarzają korzystnych warunków do rozwoju pcheł i innych pasożytów.
• Są zwykle stosunkowo lekkie.
• Można je wykorzystywać na zewnątrz budynków, np. na balkonie.

Wady plastikowych legowisk dla kotów:

• Plastikowe legowiska dla kotów do ekologicznych raczej nie należą.
• Nie tworzą korzystnego, naturalnego mikroklimatu.
• Jeśli są źle wykonane, bywają bardzo kiczowate i brzydkie.

Metalowe legowiska dla kotów

Metalowe legowiska dla kotów raczej bardzo rzadko pojawiają się w sklepach. W internecie znalazłem jednak kilka bardzo ciekawych ofert. Wiele modeli tych kocich łóżek przypominały stare ludzkie łóżka z ozdobnymi ramami.

Zalety metalowych legowisk dla kotów:

• Mogą mieć bardzo ciekawy design.
• Metal jest bardzo trwałym surowcem.
• Nie stwarzają zbyt korzystnych warunków do rozwoju pasożytów – poza materacem, który jednak zazwyczaj bez problemu można prać.
• Można ich używać na zewnątrz – materac powinien być wykonany z tkaniny wodoodpornej.

Wady metalowych legowisk dla kotów:

• Mimo iż metal stwarza duże możliwości, różnorodność metalowych legowisk nie jest zbyt duża – mam wrażenie, iż wszystkie dostępne w handlu stylizowane są na tradycyjne metalowe ludzkie łóżka.
• Metalowe legowiska dla kotów są stosunkowo ciężkie.
• Niezbyt dobrze pasują do większości wystrojów wnętrz.

Materiałowe legowiska dla kotów

Kocie posłania wykonane z tkaniny powinienem właściwie omówić na samym początku, ponieważ są najbardziej popularnym typem legowisk dla kotów. Ich wybór w sklepach zoologicznych jest naprawdę spory.

Mówiąc szczerze z tkaniny wykonany jest zazwyczaj tylko pokrowiec tych legowisk dla kotów. Wnętrze wypełnia się innymi materiałami, zależnie od potrzeby. Na przykład gąbką, która jednocześnie usztywnia konstrukcję.

Zalety materiałowych legowisk dla kotów:

• Legowiska wykonane z tkaniny zapewniają naszym pupilom ogromny komfort wypoczynku.
• Cechują się różnorodnością kształtów i przeznaczenia.
  Mogą być naprawdę pięknie wykonane.
• Bardzo łatwo je utrzymać w czystości – pierzemy w pralce w niskiej temperaturze.
• Pasują do każdych wnętrz, jeśli tylko dobierze się odpowiedni fason.
• Są bardzo lekkie.

Wady materiałowych legowisk dla kotów:

• Stwarzają dobre warunki do rozwoju pasożytów, dlatego trzeba je regularnie prać.
• Materiał bardzo się kurzy i „obrasta” kocimi włosami.
• Mogę się mylić, ale mam wrażenie, iż większość tego typu legowisk produkuje się częściowo lub całkowicie ze sztucznych materiałów – więc raczej nie są ekologiczne.

To na dzień dzisiejszy byłoby tyle, jeśli chodzi o surowiec, z którego wytwarza się legowiska dla kotów. Przejdźmy zatem do ich formy.

Legowiska dla kotów – podział ze względu na formę, którą posiadają

Jeśli chodzi o formę legowiska dla kotów, ja wyróżniam tu cztery podstawowe typy:

1. zamknięte legowiska dla kotów,
2. otwarte legowiska dla kotów,
3. płaskie legowiska dla kotów,
4. zawieszane legowiska dla kotów.

Każde z nich może być bardzo atrakcyjne dla naszego pupila i służyć mu do innych celów.

Zamknięte legowiska dla kotów

Zamknięte legowiska dla kotów, czyli po prostu kocie budki cieszą się największą popularnością wśród kociarzy. Wynika to niewątpliwie z faktu, że nasi mruczący podopieczni czują do nich duży pociąg. Tego typu legowiska mają bowiem wiele zalet – patrząc z kociego punktu widzenia.

Przede wszystkim dają zwierzakom poczucie bezpieczeństwa – koty mogą się w nich całkowicie schować przed światem. Potrzeba ukrycia się jest u naszych pupili wrodzona, czyli odziedziczona po przodkach. Dziki przodek kota domowego, żbik afrykański (Felis silvestris lybica), to przecież małe stworzenie, które choć samo jest drapieżnikiem, ma wiele naturalnych wrogów.

Mała, ograniczona przestrzeń kociej kryjówki ma również inne zalety. Pozwala na przykład utrzymać odpowiednią temperaturę ciała podczas snu, przy stosunkowo niewielkim wydatku energii. I tak dalej.

Budki dla kota są więc bardzo praktycznym legowiskiem, z którego zwierzak najchętniej korzysta wtedy, gdy pragnie mieć chwilę spokoju. Z tego powodu, takie legowisko dla kota najlepiej ustawić w ustronnym miejscu, np. w sypialni.

Przeglądając ofertę sklepów stacjonarnych i internetowych, nie da się zauważyć, iż większość legowisk dla kotów tego wykonana jest z tkaniny, z gąbką w środku – w bardziej „ekskluzywnych” modelach wewnątrz znajduje się miękka poduszka, dołączona przez producenta.

W handlu spotyka się również kocie budki produkowane z tworzywa sztucznego, wikliny, drewna i kartonu – te dwa ostatnie warianty są raczej rzadkością, przynajmniej na razie.

Legowiska otwarte dla kotów

Otwartymi legowiskami dla kotów nazywam wszystkie modele pośrednie między kocimi budkami a kocimi materacami, poduszkami i kocimi. Ten rodzaj kociego łóżka nie posiada zatem dachu, ale zwykle ma mniejsze lub większe boki, choćby tylko z jednej strony. Dno bywa w kształcie koła, owalu, prostokąta, rzadko kwadratu. Niektóre modele bywają naprawdę piękne i bardzo ozdobne.

Na chwilę obecną surowcami do produkcji tych legowisk są przede wszystkim gąbka i tkanina, rzadziej tworzywo sztuczne, wiklina, drewno, a jeszcze rzadziej karton i metal. Ciekawie prezentują się legowiska metalowe – wszystkie modele, które widziałem stylizowane były na ludzkie łóżka, jakie dawno temu stały naszych mieszkaniach – wiecie, takie z ozdobnymi ramami, na których kładło się siennik.

Otwarte legowiska dla kotów nie zapewniają naszym pupilom takiej intymności jak budki, ale mogą być również bardzo przytulne. Nadają się zarówno do krótkiej drzemki, jak i głębokiego snu, więc sprawdzą się i w salonie, i w sypialni, i w każdym innym pomieszczeniu – zależy to, moim zdaniem, od ich kształtu.

Płaskie legowiska dla kotów

W tej kategorii umieszczam materace dla kotów, poduszki dla kotów oraz koce dla kotów. Choć nie zapewniają naszym pupilom jakiejkolwiek intymność, są bardzo praktyczne. Można nimi wyściełać transporter, by kot miał wygodnie podczas podróży; można też położyć na szafie lub na parapecie, by zwierzak mógł sobie wygodnie leżeć i obserwować otoczenie.

Godne uwagi są materace produkowane specjalnie po to, by leżały na parapecie. Ich cechą charakterystyczną jest antypoślizgowy spód, dzięki czemu nie zsuwają się na podłogę. A zatem choć wszystkie materace, poduszki czy koce możemy kłaść futrzakowi na parapecie, to takie specjalne legowiska na parapet dla kotów są do tego po prostu najlepsze.

Oczywiście podstawowym surowcem do produkcji tego typu kocich posłań są różnego rodzaju tkaniny. Materace i poduszki mają rzecz jasna wypełnienie, np. gąbkowe.

Zawieszane legowiska dla kotów

W grupie tej znajdują się wszelkie rodzaje legowisk dla kotów, które trzeba gdzieś powiesić, np. na ścianie. Najbardziej popularne z nich mają formę legowisk na kaloryfer.

Legowiska na kaloryfer dla kotów zasługują na szczególną uwagę, moim zdaniem, ponieważ nasze futrzaki uwielbiają się wygrzewać. Rzecz jasna, posłania te najlepiej sprawdzają się w okresie grzewczym, a więc późną jesienią i zimą.

Zawieszane legowiska dla kotów produkuje się głównie z różnych tkanin, ale zwykle posiadają jakieś usztywnienie – metalowe lub drewniane. Wyjątkiem są typowe hamaki dla kotów, które rozpina się na przykład między nogami krzesła.

Tekst: Jacek P. Narożniak
Zdjęcie: By Epona – Own work,
Public Domain, Wikimedia Commons