Pozostając w tematyce kocich hybryd, prezentuję chausie. To kolejna rasa powstała przez skrzyżowanie kota domowego z dzikim przedstawicielem kotowatych, w tym przypadku z chausem (Felis chaus).
Międzynarodowa nazwa rasy chausie (dodano 31 marca 2018)
Międzynarodowe organizacje felinologiczne rejestrują tę rasę pod nazwą Chausie.
Organizacje, które uznają rasę chausie
Rasa chausie jest uznana przez: LOOF (wstępnie), TICA
Pochodzenie chausie
Nazwa chausie wywodzi się od łacińskiej nazwy gatunku, który jest jednym z przodków tej rasy. Felis chaus, zwany kotem błotnym, kotem trzcinowym, kotem bagiennym, kotem dżunglowym lub po prostu chausem z wyglądu bardzo przypomina kota domowego. Długość jego ciała wynosi około 70 cm, a ogona około 25 cm1. Wikipedia podaje, że Długość ciała tego gatunku (bez ogona) waha się w przedziale 56-94 cm, sam ogon mierzy 20-31 cm. Kot ten waży od 4,5 do 12 kg, a jego wysokość w kłębie to 40-50 cm.
Kocury są większe i masywniejsze od kotek. Umaszczenie chausa jest nieco odmienne u różnych podgatunków, ale dominuje płowe i szarobrązowe. Ciąża u samicy trwa około 66 dni, w miocie jest 3-5 młodych. Jest to jeden z niewielu gatunków kotów, u których samiec bierze udział w opiece nad potomstwem,
Kot błotny występuje na obszarze od Egiptu do Kaukazu, a stąd na wschód aż do Półwyspu Indochińskiego. Preferuje tereny podmokłe, bagienne, gęsto porośnięte trzciną i inną roślinnością, choć spotyka się go również na stepach i w dżungli. Co ciekawe lubi przebywać blisko ludzkich osiedli, zapewne ze względu na obfitość pokarmu w postaci myszy, szczurów i tak dalej. Istnieją dowody na to, że był dobrze znany już starożytnym Egipcjanom, a nawet był przez nich oswajany i używany do polowań na ptactwo wodne – chaus potrafi nie tylko sprawnie pływać, ale również nurkować. Wśród zmumifikowanych kotów z tego okresu, znaleziono okazy większe, o czaszkach, których kształt odpowiada czaszkom kotów trzcinowych. Cechy koców błotnych wykazuje też wiele posągów kotów i bogini Bastet. A jednak to nie chaus. lecz żbik afrykański (Felis lybica), zwany również kotem nubijskim, stał się przodkiem kota domowego.
Ciekawi mnie, czy już wtedy dokonywano krzyżówek między tymi dwoma gatunkami? Może w niewoli spontanicznie się zdarzały, kto wie? Tak czy inaczej chausie jako hybryda kota domowego z kotem błotnym to „produkt” współczesnej hodowli.
Pierwsze hybrydy współczesne powstały w końcu lat 60 (XX wieku – przyp. Jacek P. Narożniak). Na początku drogi hodowlanej do stworzenia chausie używano różnych ras kotów, obecnie dopuszczane są krzyżówki jedynie z kotami abisyńskimi i domowymi krótkowłosymi.
Ewa Zgrabczyńska: Hybrydy kotów – Cyborgi stworzone przez ludzi? Magazyn dla miłośników kotów KOT, nr 6(46) czerwiec 2009. Wydawnictwo Galaktyka, Łódź.
O ile mi wiadomo na chwilę obecną, chausie jest uznawany jedynie przez dwie organizacje felinologiczne. Wstępnie przez LOOF i w pełni TICA. Choć pierwsza hodowla tej rasy została wpisana do ksiąg TICA 1990 roku, została ona zarejestrowana 1995 a status czempiona uzyskała dopiero 1 maja 2013 roku.
Kot błotny (Felis chaus)
Wygląd chausie
Chausie jest duży i wysoki. Podobnie jak jego dziki przodek, jest zwierzęciem muskularnym i sprawnym fizycznie. Jest idealnie przystosowany do biegania i skakania. Ma głęboką klatkę piersiową, co zwiększa pojemność płuc. Głowa jest średniej wielkości w porównaniu do ciała, z wysokimi kośćmi policzkowymi. Dopuszczalne są trzy wzory umaszczenia (patrz poniżej). Unikatowy jest tzw. grizzled tabby, który chausie odziedziczył po kocie błotnym.
Kot musi przywodzić na myśl dzikiego łowcę, muskularnego, ale szczupłego, o niezwykłej „dzikiej” gracji ruchów oraz skoków. Samce są proporcjonalnie większe od samic. Na wystawach kot może zachowywać się nieufnie, popłakiwać, ale niedopuszczalne jest, by gryzł.
Ewa Zgrabczyńska: Hybrydy kotów – Cyborgi stworzone przez ludzi? Magazyn dla miłośników kotów KOT, nr 6(46) czerwiec 2009. Wydawnictwo Galaktyka, Łódź.
Charakter i zachowanie chausie
Chausie to ciekawy, zabawny kot, wymagający towarzystwa. Jest w ciągłym niemal ruchu – doskonale skacze. Uwielbia zabawy i wszelkie zabawki. Jest bardzo inteligenty i ciekawski, dlatego wymaga ciągłej stymulacji. Nawiązuje głęboką więź z opiekunem, któremu jest bardzo oddany. Podobno łatwo go nauczyć chodzenia na smyczy.
Pielęgnacja chausie
Chausie jest kotem krótkowłosym, więc pielęgnacja jego okrywy włosowej nie stanowi problemy. Ponadto wymaga wszystkich standardowych zabiegów pielęgnacyjnych. Największym problemem podczas opieki na przedstawicielami tej rasy, jest to, iż wymagają one dużej uwagi właściciela. Należy dostarczać mu rozrywki i nowych bodźców. Zaniedbywany może wykazywać wiele niepożądanych zachowań.
Standard rasy chausie (TICA)
- Głowa chausie – W kształcie zmodyfikowanego klina. Średniej szerokości. Kości policzkowe długie i wysokie. Długa kufa kończy się gładkimi, pełnymi konturami i pełnymi policzkami. Profil długi. Pochylone czoło kończy się stopniowo, lekko wypukłą krzywizną nad brwiami. Podbródek pełny.
- Uszy chausie – Duże, wysokie i szerokie. Zaokrąglone. Osadzone wysoko na głowie. Preferowane pęczki na czubkach, ale ich brak nie jest wadą.
- Oczy chausie – Średnie lub nieco małe. Owalne u dołu, u góry lekko przypłaszczone. Preferowany kolor złoty lub żółty. Dopuszczalne odcień piwny i zielonkawy (ale nie zielony)
- Szyja chausie – Średniej długości i grubości.
- Ciało chausie – Długi, szczupły. Duże prostokątne ciało jest mocne, ale nie szerokie. Głęboka klatka piersiowa.
- Nogi chausie – Długie. Średnie kości. Stopy są małe i owalne.
- Ogon chausie – Średniej długości.
- Futro chausie – Krótkie. Długość włosów wystarczająca, aby pomieścić co najmniej dwa pasy tickingu. Gęsty i miękki podszerstek. Lekko sprężyste włosy pokrywowe.
Umaszczenia dopuszczalne u chasie (TICA)
- Chausie brown ticked tabby: Mysi kolor włosów z podstawą od piaskowoszarej po czerwonawozłotą. Dwie lub trzy obrączki ciemnego tickingu. Na ogonie, górnej części przednich nóg i stawie biodrowym preferowany jest rysunek tabby. Szyja może, ale nie musi, mieć naszyjniki. Na grzbietach uszu jaśniejsze „odciski kciuka”. Brzuch w kolorze od białawego do piaszczysto-złotego. Lusterko nosa ceglastoczerwone z ciemniejszą otoczką. Poduszeczki łap czarne, czarne z różanym tonem lub różowe. Słaby rysunek tabby dopuszczalny u kociąt do pierwszego roku życia.
- Chausie czarny: jednolicie czarny.
- Chausie czarny grizzled ticked tabby: Wzór jest dominującą cechą, która może być spowodowana przez mutację w locus A (agouti). Włosy są opasane jaśniejszym kolorem na skórze. Naprzemiennie występujące ciemne i lżejsze paski tickingu i kończące się ciemną końcówką. Lusterko nosa zawsze jednolicie czarne. Poduszki łap mogą być czarne, czarne, różowe, różowe lub dowolne kombinacje tych barw.
Tekst: Jacek P. Narożniak
Zdjęcie 1.: By Wilczakrew (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons
Zdjęcie 2.: By L. Shyamal (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons
Przypisy:
1. V.J. Stanĕk: Wielki atlas zwierząt. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1976
