Kocie uszy nie są tak zróżnicowane jak u psów. U naszych futrzaków istnieją jednak uszy, których nie znajdziemy u psów – uszy wywinięte do tyłu. Gdy się pojawiły, stały się podstawą do utworzenia nowych ras, amerykańskiego curla krótkowłosego i długowłosego. W jaki sposób dziedziczy się wywinięcie uszu u kotów? Pamiętajcie, że przedstawione w tym tekście liczby to dane statystyczne – rzeczywiste wyniki krycia mogą nieco od nich odbiegać.
Geny odpowiedzialne za wywinięcie uszu u kotów
Mutację odpowiedzialną za wywinięcie uszu do tylu u kotów określamy mianem curled i oznaczamy literami Cu. Allel Cu jest dominujący. Jego recesywny „partner”, allel cu odpowiada za normalny kształt uszu.
Ponieważ gen wywinięcia uszu jest dominujący, koty o genotypach CuCu oraz Cucu mają uszy wywinięte, a koty o genotypie cucu mają uszy proste.
Kojarzenie kota o uszach wywiniętych z kotem o uszach wywiniętych
Skoro koty o wywiniętych uszach maja genotyp CuCu lub Cucu, to w tym przypadku możemy skojarzyć:
- kota o genotypie CuCu z kotem o genotypie CuCu,
- kota o genotypie CuCu z kotem o genotypie Cucu,
- kota o genotypie Cucu z kotem o genotypie Cucu.
Wariant pierwszy jest prosty. Rodzice są homozygotami CuCu, więc ich dzieci również muszą być homozygotami CuCu – innej możliwości nie ma, ponieważ nie ma innych genów poza Cu. Oczywiście oznacza to, że wszystkie kocięta mają wywinięte uszy. Dziedziczenie to ilustruje poniższy schemat.
Kojarzenie kota o uszach wywiniętych z kotem o uszach wywiniętych
W wariancie drugim u jednego z rodziców pojawia się recesywny allel cu. W efekcie statystycznie rodzi się połowa kociąt o genotypach CuCu oraz połowa kociąt o genotypach Cucu. Oczywiście wszystkie mają uszy wywinięte, ale połowa to nosiciele uszu prostych. Dziedziczenie to ilustruje poniższy schemat.
Kojarzenie kota o uszach wywiniętych z kotem o uszach wywiniętych
Trzeci wariant przedstawia sytuację, w której każde z rodziców ma genotyp Cucu, czyli każde jest nosicielem genu prostych uszu. Możemy się zatem domyślać, że wśród ich potomstwa znajdą się kocięta o uszach prostych. Statystyczny miot wygląda następująco: 1/4 kociąt o genotypach CuCu i uszach wywiniętych, 2/4 kociąt o genotypach Cucu i uszach wywiniętych, 1/4 kociąt o genotypach cucu i uszach prostych. Dziedziczenie to ilustruje poniższy schemat.
Kojarzenie kota o uszach wywiniętych z kotem o uszach wywiniętych
Kojarzenie kota o uszach wywiniętych z kotem o uszach prostych
Skoro koty o wywiniętych uszach mają genotyp CuCu lub Cucu a koty o uszach prostych genotyp cucu, to w tym przypadku możemy skojarzyć:
- kota o genotypie CuCu z kotem o genotypie cucu,
- kota o genotypie Cucu z kotem o genotypie cucu.
W pierwszym wariancie jeden z rodziców ma tylko allele Cu, drugi tylko allele cu. Efekt może być zatem tylko jeden: wszystkie kocięta będą miały genotypy Cucu, co jest równoznaczne z wywinięciem uszu. Dziedziczenie to ilustruje poniższy schemat.
Kojarzenie kota o uszach wywiniętych z kotem o uszach prostych
Wariant drugi jest nieco bardziej skomplikowany, gdyż kot-rodzic o wywiniętych uszach jest nosicielem genu uszu prostych, który przekaże niektórym ze swoich kociąt. Oznacza to, że statystycznie połowa potomstwa tej pary ma genotyp Cucu i wywinięte uszy, połowa zaś genotyp cucu i uszy proste. Dziedziczenie to ilustruje poniższy schemat.
Kojarzenie kota o uszach wywiniętych z kotem o uszach prostych
Kojarzenie kota o prostych uszach z kotem o prostych uszach
Bardzo prosty przypadek. Każde z rodziców ma genotyp cucu, więc możemy jedynie skojarzyć:
- kota o genotypie cucu z kotem o genotypie cucu.
Efekt powyższego krycia może być tylko jeden: wszystkie kocięta mają genotyp cucu, czyli proste uszy. Dziedziczenie to ilustruje poniższy schemat.
Kojarzenie kota o prostych uszach z kotem o prostych uszach
Wnioski z dziedziczenia wywiniętych uszu u kotów
- Prawdopodobieństwo narodzin kociąt o wywiniętych uszach jest największe, gdy kojarzymy ze sobą koty o wywiniętych uszach.
- Gdy jeden z rodziców ma uszy wywinięte a drugi proste, również mogą narodzić się kocięta o uszach wywiniętych, statystycznie jest jednak prawdopodobieństwo tego jest mniejsze niż w powyższym przypadku.
- Dzieci rodziców o prostych uszach zawsze mają proste uszy.
Tekst: Jacek P. Narożniak
Zdjęcie: By Heikki Siltala ([1])
[CC BY 3.0], via Wikimedia Commons
