Dziedziczenie umaszczenia ticked u kotów

Jeśli spodobał Ci się ten artykuł, udostępnij go na:

Umaszczenie ticked u kotów należy do najbardziej pierwotnych – możemy podziwiać go u przodka naszych domowych pupili, żbika afrykańskiego, zwanego inaczej kotem nubijskim. U zwierząt rasowych tickingiem szczycą się przede wszystkim koty abisyńskie i koty somalijskie. A w jaki sposób dziedziczy się umaszczenie ticked u kotów? Nie zapomnijcie, że przedstawione poniżej liczby nie muszą odzwierciedlać rzeczywistą liczbę potomstwa o tej barwie futra w miotach. To dane uśrednione, statystyka, która ma uzmysłowić nam, jakie jest prawdopodobieństwo narodzin kociąt o umaszczeniu ticked po tak a nie inaczej umaszczonych rodzicach.

Geny odpowiedzialne za ticked umaszczenie u kotów

Przypomnijmy sobie na wstępie, jakie geny są odpowiedzialne za umaszczenie ticked u kotów. Możemy wymienić dwa. Pierwszym jest ten, dzięki któremu rysunek na futrze staje się widoczny. Mowa tu o allelu A (agouti), który jest dominujący wobec allelu a, który „ukrywa” rysunki tabby.

Drugim potrzebnym genem jest allel T, który warunkuje powstanie tickingu na futrze. Allel T dominuje nad innymi genami rysunków tabby (Mc, mc – patrz Pręgowane umaszczenie u kotów oraz Dziedziczenie umaszczenia pręgowanego u kotów). Oczywiście dominuje też nad swoim antagonistą allelem t, który nie powoduje powstania tickingu.

Koty z tickingiem na futrze mają zatem genotyp AATT, AaTT, AATt lub AaTt, przy czym koty o genotypach AATT oraz AaTT mają pełny ticking, natomiast koty o genotypach AATt oraz AaTt mają pręgi na nogach i ogonie (niepełny ticking).

Kojarzenie kota o umaszczeniu ticked z kotem o umaszczeniu ticked

Najpierw proponuję sprawdzić, jakie są możliwe wyniki kojarzenia ze sobą dwóch kotów z pełnym tickingiem. Skoro osobniki o takim umaszczeniu mają genotyp AATT lub AaTT, możemy połączyć:

  1. kota o genotypie AATT z kotem o genotypie AATT,
  2. kota o genotypie AATT z kotem o genotypie AaTT,
  3. kota o genotypie AaTT z kotem o genotypie AaTT.

Od razu widać, że w pierwszym i drugim kojarzeniu, cały miot ma pełne umaszczenie ticked. A w pierwszym dodatkowo wszystkie kocięta mają genotyp AATT (w drugim tylko połowa). Trzeci przypadek jest nieco bardziej skomplikowany. Jak widzimy na schemacie poniżej, potomstwo tej pary ma genotypy AATT, AaTT oraz aaTT, w stosunku 1:2:1. Pod względem fenotypów wygląda to następująco: 75% kociąt o pełnym umaszczeniu ticked oraz 25% kociąt jednolicie umaszczonych, ale będących nosicielami tickingu.

Dziedziczenie umaszczenia ticked u kotów

Kojarzenie kota o umaszczeniu ticked z kotem o umaszczeniu ticked

A co się stanie, gdy skojarzymy ze sobą kota z pełnym tickingiem z kotem o niepełnym tickingu? Przypomnijmy, że osobniki o niepełnym umaszczeniu ticked mają genotyp AATt lub AaTt. Oznacza to, że w tym przypadku możemy połączyć:

  1. kota o genotypie AATT z kotem o genotypie AATt,
  2. kota o genotypie AATT z kotem o genotypie AaTt,
  3. kota o genotypie AaTT z kotem o genotypie AATt,
  4. kota o genotypie AaTT z kotem o genotypie AaTt,

Czy wiecie już, jakie będą wyniki tych kryć? Macie rację, we wszystkich trzech pierwszych przypadkach w każdym miocie znajdziemy 100% kociąt o umaszczeniu ticked, przy czym statystycznie połowa będzie miała pełny ticking a połowa niepełny. Innej możliwości nie ma.

W czwartym przypadku, czyli przy kojarzeniu kota o genotypie AaTT z kotem o genotypie AaTt sytuacja się komplikuje. Jak widzimy na schemacie poniżej, potomstwo tej pary ma genotyp AATT, AATt, AaTT, AaTt, aaTT oraz aaTt, w stosunku 1:1:2:2:1:1. Pod względem fenotypów wygląda to następująco: 37,5% kociąt o pełnym umaszczeniu ticked, 37,5% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked oraz 25% kociąt o jednolitym umaszczeniu, ale będących nosicielami tickingu.

Dziedziczenie umaszczenia ticked u kotów

Kojarzenie kota o umaszczeniu ticked z kotem o umaszczeniu ticked

Sprawdźmy też, co się stanie, gdy skojarzymy ze sobą dwa koty o niepełnym umaszczeniu ticked. Skoro mają one genotyp AATt lub AaTt, możemy połączyć ze sobą:

  1. kota o genotypie AATt z kotem o genotypie AATt,
  2. kota o genotypie AATt z kotem o genotypie AaTt,
  3. kota o genotypie AaTt z kotem o genotypie AaTt.

W dwóch pierwszych przypadkach statystycznie uzyskami 25% kociąt z pełnym tickingiem, 50% kociąt z niepełnym tickingiem i 25% kociąt bez jakiegokolwiek rysunku tabby.

W trzecim przypadku sytuacja jest o wiele bardziej skomplikowana, ponieważ potomstwo tej pary ma genotypy AATT, AATt, AAtt, AaTT, AaTt, Aatt, aaTT, aaTt oraz aatt, w stosunku 1:2:1:2:4:2:1:2:1. Jeśli chodzi o umaszczenia, to 18,75% kociąt w miocie ma pełny ticking, 37,5% kociąt ma niepełny ticking, 18,75% kociąt ma inny rysunek tabby, 25% kociąt nie ma żadnego rysunku na futrze (przy czym 3/4 z nich jest nosicielami tickingu). Widzimy to na schemacie poniżej.

Kojarzenie kota o umaszczeniu ticked z kotem o umaszczeniu ticked

Kojarzenie kota o umaszczeniu ticked z kotem o innym umaszczeniu tabby

Kot o pełnym umaszczeniu ticked ma genotyp AATT lub AaTT. Kot o innym umaszczeniu tabby może mieć genotyp AAtt lub Aatt. Dlatego kojarząc kota z pełnym tikingiem z kotem o innym rysunku tabby, możemy połączyć:

  1. kota o genotypie AATT z kotem o genotypie AAtt,
  2. kota o genotypie AATT z kotem o genotypie Aatt,
  3. kota o genotypie AaTT z kotem o genotypie AAtt,
  4. kota o genotypie AaTT z kotem o genotypie Aatt,

W pierwszych trzech kryciach wszystkie kocięta w miotach będą miały niepełne umaszczenie ticked.

W ostatnim natomiast statystyczny miot składa się z kociąt o genotypach AATt, AaTt oraz aaTt, w stosunku 1:2:1, czyli z 75% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked i 25% kociąt bez żadnego rysunku tabby na futrze. Efekty ostatniego krycia przedstawia poniższy schemat.

Dziedziczenie umaszczenie ticked u kotów

Kojarzenie kota o umaszczeniu ticked z kotem o innym umaszczeniu tabby

Kot o niepełnym umaszczeniu ticked ma genotyp AATt lub AaTt. A zatem łącząc go z kotami i innym umaszczeniu tabby, możemy kojarzyć:

  1. kota o genotypie AATt z kotem o genotypie AAtt,
  2. kota o genotypie AATt z kotem o genotypie Aatt,
  3. kota o genotypie AaTt z kotem o genotypie AAtt,
  4. kota o genotypie AaTt z kotem o genotypie Aatt.

Łatwo się domyśleć, że w pierwszych trzech przypadkach uzyskamy statystycznie 50% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked – druga połowa potomstwa nie będzie miała na futrze żadnego rysunku tabby.

W ostatnim natomiast statystyczny miot składa się z kociąt o genotypach AATt, AAtt, AaTt, Aatt, aaTt oraz aatt, w stosunku 1:1:2:2:1:1, czyli z 37,5% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked, 37,5% kociąt o innym niż ticked umaszczeniu tabby oraz 25% kociąt bez żadnego rysunku tabby (w tym połowa to nosiciele uamszczenia ticked). Efekty ostatniego krycia przedstawia poniższy schemat.

Dziedziczenie umaszczenia ticked u kotów

Kojarzenie kota o umaszczeniu ticked z kotem o innym umaszczeniu tabby

Kojarzenie kota o umaszczeniu ticked z kotem bez żadnego rysunku tabby na futrze

Kot o pełnym umaszczeniu ticked ma genotyp AATT lub AaTT. Kot bez żadnego rysunku na futrze ma genoty aaTT, aaTt lub aatt. Łącząc je ze sobą możemy skojarzyć zatem:

  1. kota o genotypie AATT z kotem o genotypie aaTT,
  2. kota o genotypie AATT z kotem o genotypie aaTt,
  3. kota o genotypie AATT z kotem o genotypie aatt,
  4. kota o genotypie AaTT z kotem o genotypie aaTT,
  5. kota o genotypie AaTT z kotem o genotypie aaTt,
  6. kota o genotypie AaTT z kotem o genotypie aatt.

Dość skomplikowana sytuacja. Wyniki tych kryć są następujące:

  1. w pierwszym przypadku uzyskamy 100% kociąt o pełnym umaszczeniu ticked,
  2. w drugim przypadku 50% kociąt o pełnym umaszczeniu ticked i 50% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked,
  3. w trzecim 100% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked,
  4. w czwartym 50% kociąt o pełnym umaszczeniu ticked i 50% kociąt bez żadnego rysunku tabby,
  5. w piątym 25% kociąt o pełnym umaszczeniu ticked, 25% kociąt o niepełnym umaszczeniu oraz 50% kociąt bez żadnego rysunku tabby,
  6. w szóstym zaś 50% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked oraz 50% kociąt bez żadnego umaszczenia ticked.

Kot o niepełnym umaszczeniu ticked ma genotyp AATi lub AaTi. Kot bez żadnego rysunku na futrze ma genotyp aaTT, aaTt lub aatt. Łącząc je ze sobą możemy skojarzyć zatem:

  1. kota o genotypie AATt z kotem o genotypie aaTT,
  2. kota o genotypie AATt z kotem o genotypie aaTt,
  3. kota o genotypie AATt z kotem o genotypie aatt,
  4. kota o genotypie AaTt z kotem o genotypie aaTT,
  5. kota o genotypie AaTt z kotem o genotypie aaTt,
  6. kota o genotypie AaTt z kotem o genotypie aatt.

Wyniki tych kryć to:

  1. w pierwszym przypadku 50% kociąt o pełnym umaszczeniu ticked i 50% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked,
  2. w drugim 25% kociąt o pełnym umaszczeniu ticked, 50% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked i 25% kociąt bez żadnego rysunku tabby,
  3. w trzecim 50% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked i 50% kociąt bez żadnego rysunku tabby,
  4. w czwartym 25% kociąt o pełnym umaszczeniu ticked, 25% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked i 50% kociąt bez żadnego rysunku tabby,
  5. w piątym 12,5% kociąt o pełnym umaszczeniu ticked, 25% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked, 12,5% kociąt o innym niż ticked rysunku tabby i 50% kociąt bez żadnego rysunku tabby,
  6. w szóstym natomiast 25% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked i 75% kociąt bez żadnego rysunku tabby.

Kojarzenie kota o innym niż ticked umaszczeniu tabby z kotem bez żadnego rysunku tabby na futrze

Kot o innym niż ticked umaszczeniu tabby ma genotyp AAtt lub Aatt. Kot bez żadnego rysunku tabby ma genotyp aaTT, aaTt lub aatt. Oznacza to, że możemy skojarzyć:

  1. kota o genotypie AAtt z kotem o genotypie aaTT,
  2. kota o genotypie AAtt z kotem o genotypie aaTt,
  3. kota o genotypie AAtt z kotem o genotypie aatt,
  4. kota o genotypie Aatt z kotem o genotypie aaTT,
  5. kota o genotypie Aatt z kotem o genotypie aaTt,
  6. kota o genotypie Aatt z kotem o genotypie aatt.

Wyniki tych kryć wyglądają następująco:

  1. w pierwszym kojarzeniu uzyskamy 100% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked,
  2. w drugim 50% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked i 50% kociąt o innym niż ticked umaszczeniu,
  3. w trzecim 100% kociąt o innym niż ticked umaszczeniu,
  4. w czwartym 50% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked i 50% kociąt bez żadnego rysunku tabby,
  5. w piątym 25% kociąt o niepełnym umaszczeniu ticked, 25% kociąt o innym niż ticked umaszczeniu tabby i 50% kociąt bez żadnego rysunku tabby,
  6. w szóstym 50% kociąt o innym niż ticked umaszczeniu tabby i 50% kociąt bez żadnego rysunku tabby.

Kojarzenia, w których nie uzyskamy kociąt o umaszczeniu ticked

  • Kojarzenie kota o innym niż ticked umaszczeniu tabby z kotem o innym niż ticked umaszczeniu tabby – bark allelu T.
  • Kojarzenie kota bez żadnego rysunku tabby z kotem bez żadnego rysunku tabby – brak allelu A, choć może występować allel T.

Uwagi do dziedziczenia umaszczenia ticked u kotów

  • Umaszczenie ticked dominuje nad innymi rysunkami tabby.
  • Najłatwiej uzyskać kocięta o umaszczeniu ticked kojarząc ze sobą koty o tym umaszczeniu.
  • Najłatwiej uzyskać młode o o niepełnym umaszczeniu ticked.
  • Najłatwiej uzyskać potomstwo z pełnym tickingiem kojarząc ze sobą dwa koty z pełnym tickingiem.
  • Nigdy nie uzyskamy zwierząt o umaszczeniu ticked, nie mając do dyspozycji ani jednego kota o tym umaszczeniu.
  • Koty o umaszczeniu ticked mogą dać nam kocięta, które nie mają żadnego rysunku na futrze.
  • Koty z niepełnym tickingiem mogą dać nam potomstwo z innym niż ticked rysunkiem na futrze.

Tekst: Jacek P. Narożniak
Zdjęcie: By Martin Bahmann (Own work)
[GFDL, CC-BY-SA-3.0 or CC BY-SA 2.5-2.0-1.0],
via Wikimedia Commons

Blue_Bis Baner

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *