Przekonanie, iż kot to urodzony samotnik jest bardzo rozpowszechnione w naszym społeczeństwie. Nawet wielu kocich wielbicieli tak uważa. Mylą się jednak. Istnieją również ludzi, którzy sądzą, że futrzaki są bardzo towarzyskimi zwierzakami. I oni nie mają racji. W każdym razie nie mają stuprocentowej racji. Życie społeczne kota domowego nie da się jednak wpasować w sztywne ramy – jest nieco bardziej złożone.
Czy kot jest samotnikiem?
Desmond Morris, znany brytyjski zoolog, napisał w jednej ze swoich książek, iż samotny pies jest głęboko nieszczęśliwy, samotny kot po prostu ma święty spokój
. I niewątpliwie sporo racji jest w jego słowach. Kot domowy nie cierpi bowiem aż tak strasznie, gdy przyjdzie mu samotnie spędzać czas, ale typowym samotnikiem już nie jest. Pierwotnie był. A właściwie nie on, tylko jego przodek kot nubijski, zwany również żbikiem afrykańskim, prowadzi samotny tryb życia. Proces udomowienia zmienił zachowania jego potomka.
Nie mogło być inaczej. Żyjąc u boku człowieka, kot domowy nauczył się tolerować bliższą obecność swoich pobratymców. Z jednej strony przyczyniła się do tego obfitość pożywienia, jaką oferowały ludzkie siedziby – nawet duża grupa futrzaków mogła się wyżywić, co w naturalnym środowisku nie jest możliwe. Rzecz jasna bez pewnych wrodzonych predyspozycji, czy raczej elastyczności zachowań, zwierzaki nie mogłyby przystosować się do nowych warunków życia. Z drugiej strony także człowiek miał swój udział w zachodzących u kotów domowych zmianach, świadomie lub nieświadomie preferując osobniki bardziej towarzyskie.
Czy kot jest zwierzęciem społecznym?
Kot domowy na pewno jest bardziej towarzyski od swojego przodka. Koty wolno żyjące i te, które mają swych opiekunów często żyją w dużych grupach, nie tylko wzajemnie się tolerując, ale nierzadko okazując sobie wzajemnie duże przywiązanie. Nie oznacza to jednak, że kot stał się tak społecznym gatunkiem, jakim jest pies. Kocie grupy są mniej zwarte i nie ma w nich aż tak ścisłej hierarchii, jak to możemy obserwować w psich sforach. U kotów nie znajdziemy przewodników stada ani współdziałania podczas polowań.
W swoim życiu społecznym koty znajdują się gdzieś pośrodku drogi między typowymi samotnikami a istotami typowo społecznymi. Mogą żyć w grupie, ale mogą się obywać bez niej. Oczywiście istnieją także pewne różnice między poszczególnymi przedstawicielami tego gatunku – jedne futrzaki są bardziej towarzyskie, inne mniej. W zachowaniu wobec innych kotów istnieją różnice nie tylko osobnicze, da się również zauważyć różnice związane z rasą. Koty perskie na przykład wydają się być jedną z najbardziej tolerancyjnych wobec przedstawicieli swego gatunku, podczas gdy takie koty rosyjskie niebieskie wolą towarzystwo człowieka niż innych kotów.
Tekst: Jacek P. Narożniak
Zdjęcie: pixabay.com
Nie jest