Czy kot domowy to gatunek czy podgatunek?

Niektórych z Was być może dziwi pytanie zawarte w tytule tego postu: czy kot domowy to gatunek czy podgatunek? Pewnie odpowiedź na nie jest dla Was oczywista. Sprawa nie jest jednak tak prosta, jak się wydaje.

Kot domowy osobnym gatunkiem?

Pierwszym naukowcem, który opisał kota domowego był szwedzki uczony Karol Linneusz, a stało się to w roku 1707. Nadał mu wówczas status gatunku i łacińską nazwę Felis catus. Linneusz chyba nie wiedział tego, co wiemy dziś, a mianowicie, że nasze futrzaki są potomkami kota nubijskiego i że łatwo się z nim krzyżują. Co ciekawe, z takich kojarzeń rodzi się płodne potomstwo.

Kot nubijski jest jednak dzikim stworzeniem, choć można go oswoić. Nasze sierściuchy zaś są już całkowicie udomowionymi zwierzakami. Tysiące lat życia u boku człowieka zmieniły je. Może zmiany te nie są tak drastyczne, jak w przypadku psów, ale istnieją. Czy zatem nie mamy podstaw, by uważać kota domowego za osobny gatunek?

A może jednak kot domowy jest podgatunkiem żbika?

Wszystko komplikuje wspomniany wyżej fakt łatwego krzyżowania się kotów nubijskich i kotów domowych oraz płodne potomstwo rodzące się z takich kojarzeń. Co oznacza, że nie oddaliły się od siebie aż tak daleko i łączy je duże genetyczne pokrewieństwo. Jakby nie patrzeć, kot nubijski jest bezpośrednim przodkiem kota domowego. Czy można zatem uznać, iż mamy do czynienia z dwoma różnymi gatunkami?

Naukowe badania pozwoliły ustalić, iż istnieje bardzo bliskie pokrewieństwo między kotem nubijskim a żbikiem europejskich. Tak blisko, że uznano kota nubijskiego za podgatunek żbika. Zaczęto nazywać go żbikiem afrykańskim i nadano mu nową nazwę łacińską: Felis silvestris lybica (dawnej Felis lybica). Żbikowi zaś łacińską nazwę zmieniono na Felis silvestris silvestris (dawnej Felis silvestris).

Idąc dalej tym tropem, dochodzimy do logicznego wniosku, iż kot domowy jest podgatunkiem żbika. Ewentualnie udomowioną formą podgatunku żbika – kota nubijskiego. Tak czy inaczej, nie można go uznać za osobny gatunek.

Tekst: Jacek P. Narożniak
Zdjęcie: Keith Midson, Flickr